İki Okeanı birləşdirən ən əlverişli ticarət yolu Zəngəzurdan keçə bilə
18-04-2023, 14:29 89 dəfə baxılıb
Zənzəgur dəhlizinin əhəmiyyəti, onun tez bir zamanda reallaşması dünya mediasında mütəmadi olaraq gündəmə gətirilir. Bu dəhliz ilə Türkiyənin Türküstanla quru əlaqəsinin yarana biləcəyi xüsusi vurğulanır. Eyni zamanda onun üzərində inkişaf edən siyasi-hərbi hadisələrin tam planlı və sistemli şəkildə həyata keçiriləcəyi vurğulanır.
Qardaş Türkiyənin “Güven” qəzeti yazır ki, Qarabağ müharibəsi 3 il əvvəl Azərbaycanın qələbəsi ilə başa çatıb. İşğaldan azad etdiyi bölgədə üçüncü hava limanının tikintisinə başlayan Azərbaycan dağlıq ərazidə magistral yol çəkir, vətəndaşlarını qurduğu ağıllı evlərdə yerləşdirir. Aradan keçən üç il ərzində Avropa Birliyi Əliyevlə Paşinyanı dörd dəfə bir araya gətirib. “Bəs, AB-nin danışıqlarda marağı nədir? Müharibəyə son qoyan müqaviləyə əsasən, Rusiyanın nəzarəti altında Azərbaycandan Naxçıvana avtomobil və dəmir yolu çəkiləcəkdi. Ermənistan ərazisindən keçəcək bu yol Zəngəzur dəhlizi kimi tanınır. Ukraynadakı müharibə qlobal təchizat zəncirini pozub. Enerji, ərzaq və istehlak məhsullarının Şərqdən Qərbə daşınmasında problemlər var. Avropa Rusiyadan tamamilə yan keçəcək yeni marşrutlar axtarır. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu hazırda işləyir, lakin Qərbi Gürcüstan marşrutunu uzunmüddətli perspektivdə təhlükəsiz hesab etmir”, – deyə müəllif yazır.
Qeyd olunur ki, “ABŞ-ın sanksiyaları ölkədə dəmir yolu investisiyalarını və İran variantını ləğv edir. Yəni Sakit okeandan Atlantik okeanına ən əlverişli ticarət yolu Zəngəzurdan keçməlidir. Bu mühüm dəhlizə nəzarəti Rusiyanın əlindən almaq istəməyən Avropa Ukrayna müharibəsindən istifadə edərək, rol oynamağa çalışdı. Bu dəhlizdən əziyyət çəkən iki ölkə var – Rusiya və İran. Türkiyə və Naxçıvanın digər türk dövlətləri ilə quru əlaqəsi İran vasitəsilə təmin edilir. Bu məsələyə görə İran kommersiya gəlirləri əldə edərkən, öz ixtiyari yanaşmaları ilə ünsiyyəti poza bilər. Dəhlizdən faydalanacaq ölkələrin sayı çox böyükdür. Bunların başında Azərbaycan, Türkiyə və Türkiyə dövlətləri, Çin, Aİ ölkələri və Ermənistan gəlir. Lakin dəhlizin açılmasına yeganə maneə Rusiya və İrandan asılı olan Ermənistandır. Çindən Avropaya keçəcək 4,5 milyard Asiya və 300 milyonluq Türk dünyası bazarları üçün ən etibarlı avtomobil və dəmir yolu nəqliyyatı Zəngəzur dəhlizi ilə İğdırdan Avropaya çatacaq”, – deyə məqalədə vurğulanır.
Qardaş Türkiyənin “Güven” qəzeti yazır ki, Qarabağ müharibəsi 3 il əvvəl Azərbaycanın qələbəsi ilə başa çatıb. İşğaldan azad etdiyi bölgədə üçüncü hava limanının tikintisinə başlayan Azərbaycan dağlıq ərazidə magistral yol çəkir, vətəndaşlarını qurduğu ağıllı evlərdə yerləşdirir. Aradan keçən üç il ərzində Avropa Birliyi Əliyevlə Paşinyanı dörd dəfə bir araya gətirib. “Bəs, AB-nin danışıqlarda marağı nədir? Müharibəyə son qoyan müqaviləyə əsasən, Rusiyanın nəzarəti altında Azərbaycandan Naxçıvana avtomobil və dəmir yolu çəkiləcəkdi. Ermənistan ərazisindən keçəcək bu yol Zəngəzur dəhlizi kimi tanınır. Ukraynadakı müharibə qlobal təchizat zəncirini pozub. Enerji, ərzaq və istehlak məhsullarının Şərqdən Qərbə daşınmasında problemlər var. Avropa Rusiyadan tamamilə yan keçəcək yeni marşrutlar axtarır. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu hazırda işləyir, lakin Qərbi Gürcüstan marşrutunu uzunmüddətli perspektivdə təhlükəsiz hesab etmir”, – deyə müəllif yazır.
Qeyd olunur ki, “ABŞ-ın sanksiyaları ölkədə dəmir yolu investisiyalarını və İran variantını ləğv edir. Yəni Sakit okeandan Atlantik okeanına ən əlverişli ticarət yolu Zəngəzurdan keçməlidir. Bu mühüm dəhlizə nəzarəti Rusiyanın əlindən almaq istəməyən Avropa Ukrayna müharibəsindən istifadə edərək, rol oynamağa çalışdı. Bu dəhlizdən əziyyət çəkən iki ölkə var – Rusiya və İran. Türkiyə və Naxçıvanın digər türk dövlətləri ilə quru əlaqəsi İran vasitəsilə təmin edilir. Bu məsələyə görə İran kommersiya gəlirləri əldə edərkən, öz ixtiyari yanaşmaları ilə ünsiyyəti poza bilər. Dəhlizdən faydalanacaq ölkələrin sayı çox böyükdür. Bunların başında Azərbaycan, Türkiyə və Türkiyə dövlətləri, Çin, Aİ ölkələri və Ermənistan gəlir. Lakin dəhlizin açılmasına yeganə maneə Rusiya və İrandan asılı olan Ermənistandır. Çindən Avropaya keçəcək 4,5 milyard Asiya və 300 milyonluq Türk dünyası bazarları üçün ən etibarlı avtomobil və dəmir yolu nəqliyyatı Zəngəzur dəhlizi ilə İğdırdan Avropaya çatacaq”, – deyə məqalədə vurğulanır.
Xəbəri paylaş